Tabaksgigant in verzet tegen belastingclaim

British American Tobacco verzet zich bij de rechter tegen een recordboete van 1,2 miljard euro wegens belastingontwijking.

De rechtbank Noord-Holland in Haarlem buigt zich vanaf komende donderdag over een langlopend geschil tussen tabaksfabrikant British American Tobacco (BAT) en de Nederlandse Belastingdienst. Dat meldt een woordvoerder van de rechtbank.

Volgens de fiscus heeft BAT – gemeten in omzet de grootste tabaksproducent ter wereld, met hoofdkantoor in Londen – zich in Nederland schuldig gemaakt aan grootschalige belastingontwijking. De behandeling van de zaak bij de bestuursrechter vindt grotendeels achter gesloten deuren plaats, omdat het om een belastingkwestie gaat. Dit najaar staan meerdere zittingsdagen ingepland.

Uit onderzoek van The Investigative Desk, een collectief van onderzoeksjournalisten, bleek eerder dat de winsten uit andere landen eerst naar Nederland stromen, voordat ze naar het moederbedrijf in Londen gaan.

In 2015 legde de Nederlandse fiscus voor het eerst een naheffing op van 31 miljoen euro. BAT ging daartegen in beroep. Vorig jaar bleek uit onderzoek van The Investigative Desk dat de claim was opgelopen tot 1 miljard euro. In het meest recente halfjaarverslag, dat eind juli verscheen, meldde BAT dat de Belastingdienst het geëiste bedrag opnieuw heeft verhoogd. Hierdoor komt de totale claim nu uit op meer dan 1,2 miljard euro aan naheffingen, boetes en rente.

Veel hogere claim dan voorheen

Voor zover bekend legde de Nederlandse fiscus niet eerder een claim op die daar ook maar bij in de buurt komt. De Amerikaanse koffieketen Starbucks kreeg in 2016 een naheffing van 25 miljoen euro. Van de voormalig eigenaar van lingerieketen Hunkemöller eiste de fiscus in 2019 een bedrag van 27 miljoen euro.

Een woordvoerder van BAT zegt in een reactie dat het bedrijf het „volstrekt oneens” is met de beoordeling van de fiscus. „BAT kan zich niet vinden in de opgelegde aanslagen en redenering van de Nederlandse Belastingdienst. We zijn daarom volledig tegen deze claims in beroep gegaan. BAT voldoet volledig aan alle toepasselijke belastingwetgeving in elk van de 180 markten waar we actief zijn.”

Financiële constructies

De zaak draait om interne betalingen binnen het BAT-concern in de periode van 2003 tot en met 2016. Volgens de Belastingdienst gebruikte het tabaksbedrijf verschillende financiële constructies die bedoeld waren om belastingen te ontwijken. Zo leende BAT vanuit een in Nederland gevestigde holding grote bedragen uit aan dochterbedrijven in het buitenland, tegen hoge rentepercentages. Hierdoor werd de buitenlandse winst van BAT gedrukt.

Omdat de Nederlandse holding de inkomsten meteen weer doorstuurde naar een moederbedrijf in het Verenigd Koninkrijk, betaalde BAT ook in Nederland nauwelijks winstbelasting. In de ogen van de Belastingdienst werd hierdoor de Nederlandse schatkist benadeeld.

De dochterondernemingen van BAT in onder meer Brazilië, Indonesië, Zuid-Korea en een groot aantal Europese landen vallen op papier onder een Nederlandse holding, die gevestigd is in Amstelveen. De winsten uit deze landen stromen eerst naar Nederland, voordat ze naar het moederbedrijf in Londen gaan. BAT produceert en verkoopt wereldwijd bekende sigarettenmerken als Lucky Strike, Pall Mall en Dunhill.

„Speerpunt van het kabinet”

Een woordvoerder van de Belastingdienst wil niet inhoudelijk op de zaak reageren: „Vanwege de geheimhoudingsplicht gaan wij niet in op de fiscale positie van individuele belastingplichtigen.”

Volgens de woordvoerder is het aanpakken van belastingontwijking door multinationals in algemene zin „een van de speerpunten van het kabinet”, en is het belang hiervan door de huidige coronacrisis alleen maar vergroot. „Juist in economisch zware tijden is het belangrijk dat sommige bedrijven niet méér mogelijkheden hebben om hun belastingdruk te verlagen dan andere.”

Eerder dit jaar kondigde het kabinet enkele maatregelen aan die belastingontwijking moeten tegengaan. Zo komt er vanaf volgend jaar een bronbelasting op rentebetalingen en royalty’s, vanaf 2024 geldt dat ook voor dividendstromen die via Nederland naar een belastingparadijs worden gestuurd.

Lees het volledige artikel in NRC.