Credit: Photo: Flip Franssen







Gezondheidseconoom Matthijs Versteegh: ‘Macht farmaceuten moet worden beteugeld’

Door Daan Marselis, | 23 May, 2021

Houd op met al die discussies over patenten en de hoogte van R&D-kosten. Ze leiden af van waar het echt om gaat: de veel te grote macht van een handjevol farmaceutische bedrijven. Die doet het zorgstelsel kraken, waarschuwt de Rotterdamse gezondheidseconoom Matthijs Versteegh.

Matthijs Versteegh (36) is directeur van het institute for Medical Technology Assessment (iMTA), een Rotterdams instituut dat behoort tot de wereldwijde top in zorgeconomisch onderzoek. De helft van de omzet komt van farmaceutische bedrijven, de andere helft van overheden. ‘Zo zorgen we van geen van beide partijen afhankelijk te worden.’

In die corporate wereld loopt hij het liefst rond op afgetrapte schoenen. ‘Omdat ik het fijn vind om onder mijn nette pak iets heel comfortabels te dragen en wat is er comfortabeler dan schoenen die je al je hele leven aan hebt?’ Vandaar dat hij de fotograaf aanraadt om een plaatje van zijn oude stappers te schieten, als ze echt een karakteristiek beeld van hem wil maken.

Wanneer die oude schoenen onderdeel werden van zijn identiteit? Vermoedelijk was het altijd al zo. ‘Ik voel me zelfs een beetje ongemakkelijk op net nieuwe schoenen.’ Zijn vader kocht ook altijd hele dure schoenen – ‘voor de helft van het geld in de uitverkoop’ – om ze vele jaren te dragen.

In zijn examenjaar, toen Versteegh 17 was, overleed zijn vader aan alvleesklierkanker. Nu moet niet het misverstand ontstaan dat hij zich door die ervaring op de gezondheidseconomie stortte. ‘Vroeger wilde ik altijd psycholoog worden, net als mijn ouders.’ Maar de ervaring leerde hem wel hoe belangrijk het is dat het zorgstelsel voor iedereen toegankelijk is. ‘Of je het goede leven gegeven is, heb je niet zozeer zelf in de hand. Daar spelen een hoop factoren mee, waaronder of je wel of niet ziek wordt.’

In het beteugelen van de coronacrisis speelt de farmaceutische industrie een sleutelrol. Enerzijds wordt de industrie lof toegezwaaid voor de ongekende snelheid waarmee ze coronavaccins op de markt heeft gebracht. Anderzijds worden de grote multinationals verguisd vanwege de forse winsten die ze ermee maken, waarover ze veelal geen of weinig belasting betalen.

Als geen ander kan Versteegh meepraten over de medicijnprijzendiscussie.  Hij en zijn dertig iMTA-collega’s blinken uit in het berekenen van kosteneffectiviteit: welke behandeling voegt de meeste kwaliteit van leven toe, uitgaande van het bedrag dat ervoor betaald moet worden.

Waarom is het zo problematisch dat een handjevol bedrijven de farmaceutische markt domineert? 

‘Stel, je hebt aan de universiteit of in een biotechbedrijf een heel veelbelovend product ontwikkeld, dan zit je met een enorm dilemma. Het is namelijk enorm duur, tijdrovend en complex om je product naar de markt te brengen. Medicijnen moeten aan strenge regels voldoen om een registratie te krijgen en door de zorgverzekering vergoed te worden.’

Lees het volledige artikel op Follow the Money.

More investigations